Etik Hackerlar, Türkiye’nin Dijital Güvenliğinde Kritik Rol Üstleniyor
Enerji santrallerinden bankalara, büyük ölçekli şirketlerden kamu kurumlarına kadar Türkiye’nin stratejik noktaları, beyaz şapkalı hackerlar tarafından siber tehditlere karşı korunuyor. Bu uzmanlar, dijital dünyada adeta görünmez birer muhafız gibi görev yapıyor.
Türkiye’nin enerji altyapısından finans kurumlarına, büyük ölçekli özel şirketlerden kamu kuruluşlarına kadar birçok kritik yapısı, siber tehditlere karşı beyaz şapkalı uzmanlar tarafından korunuyor. Bu etik hackerlar, dijital dünyada adeta görünmeyen birer güvenlik duvarı gibi çalışıyor.
Siber güvenlik dünyasında “hacker” kelimesi genellikle bilgisayar sistemlerine ya da ağlara izinsiz erişim sağlayan kişiler için kullanılsa da, bu bireylerin niyetlerine göre farklı kategorilere ayrıldıkları biliniyor. Bilgisayar korsanları; etik kurallara bağlı çalışan “beyaz şapkalılar”, zarar verme amacı güden “siyah şapkalılar” ve iki taraf arasında gidip gelen “gri şapkalılar” olarak üç grupta değerlendiriliyor.
“Beyaz şapkalılar” etik hacker olarak biliniyor. Korunaklı ağ ve sistemlere, sistem güvenliğini test etmek ve değerlendirmek amacıyla giren uzmanlar bu adla anılıyor. Beyaz şapkalı hackerlar, sistemlere güvenlik açıklarından bilişim suçları işleyen korsanların uyguladıkları teknik ve yöntemlerle girerek, bu açıkların kapatılması ve korunması için yapılması gerekenleri tespit ediyor.
Siber güvenlik dünyasında hackerlar, etik anlayışlarına ve amaçlarına göre üçe ayrılıyor. “Siyah şapkalılar”, genellikle zararlı yazılımlar geliştiren, kimlik bilgilerini çalan ve sistemlere yetkisiz girişlerle yasa dışı faaliyetlerde bulunan kişiler olarak biliniyor. Bu grup, teknolojik bilgi ve yeteneklerini kötü niyetli amaçlar için kullanıyor.
Öte yandan “gri şapkalı” olarak tanımlanan hackerlar, yeteneklerini bazen faydalı, bazen ise etik dışı şekilde kullanabiliyor. Bu kişiler hem sistem açıklarını bildirip katkı sağlayabiliyor hem de zaman zaman bu açıkları izinsiz kullanabiliyor.
“Beyaz şapkalı hackerlar” ise etik kurallar çerçevesinde hareket eden, siber güvenlik uzmanları olarak öne çıkıyor. Görevleri, kurumların sistemlerindeki güvenlik açıklarını tespit ederek olası tehditlere karşı önlem alınmasını sağlamak. Bunu yaparken, kötü niyetli hackerların kullandığı yöntemleri simüle ederek sistemleri test ediyor ve olası riskleri önceden ortaya çıkarıyorlar.
Kamu ve özel sektör kurumları, siber saldırılara karşı daha güçlü savunma mekanizmaları oluşturabilmek için beyaz şapkalı hackerlardan destek alıyor. Etik hackerlar, gelişmiş teknik bilgi ve becerileriyle, potansiyel tehditleri önceden tespit ederek sistem güvenliğini sağlamada kilit rol üstleniyor.
Enerji altyapılarından finans sistemlerine, büyük ölçekli şirketlerden kamu kurumlarına kadar pek çok kritik alanda görev yapan bu uzmanlar, dijital dünyanın görünmeyen koruyucuları olarak anılıyor. Sayıları her geçen gün artan beyaz şapkalı uzmanlara, dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte gelecekte daha da fazla ihtiyaç duyulacağı öngörülüyor.
NATO’nun, kara, hava, deniz ve uzayın ardından beşinci operasyon alanı olarak “siber uzayı” tanımlaması, dünya genelinde devletleri bu alandaki güvenlik çalışmalarına yöneltti. Türkiye de bu süreçte adımlarını hızlandırarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesinde Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi’ni (USOM) hayata geçirdi.
USOM, ülke genelinde siber güvenlik tehditlerini tespit etmek, olası saldırıların etkilerini azaltmak ve bu tehditlere karşı etkin önlemler geliştirmek amacıyla çalışmalarını sürdürüyor. Aynı zamanda elde edilen bulgular, ilgili kurum ve aktörlerle paylaşarak koordinasyon sağlanıyor.
BTK’nin 2019–2023 Stratejik Planı’na göre, dijital hizmetlerin ve sistemlerin güvenliğinin sağlanması temel hedefler arasında yer alıyor. Planda ayrıca, teknolojik gelişmelerin hızına uygun şekilde yasal ve teknik düzenlemelerin yapılmasının önemine dikkat çekiliyor. Türkiye’de genç nüfusun erken yaşta dijital teknolojilerle tanışmasının, bu alanda bir avantaj sunduğu vurgulanıyor.
Siber güvenliğe yönelik eğitim ihtiyacı da öncelikli başlıklar arasında bulunuyor. Bu kapsamda üniversitelerde lisans ve yüksek lisans düzeyinde bilgi güvenliği programlarının yaygınlaştırılması, sektörün ihtiyaç duyduğu uzman insan kaynağının yetiştirilmesi ve yerli teknolojilerin desteklenmesi hedefleniyor.
“Kötü niyetli saldırganlar kurum ve kuruluşlara siber saldırılar düzenleyerek kurumsal faaliyetlerini durdurabilir, hizmetlerini aksatabilir. Gizli bilgilerin ifşasına, itibar kaybına ve maddi zararlara yol açabilirler. Bu tür saldırıların önüne geçilmesi noktasında beyaz şapkalı hackerlar kamu kurum ve kuruluşlarında çalışabilirler. Özel sektörde de siber güvenlik alanında uzman ihtiyacı çok fazla. Bu alanda da her geçen gün Türkiye’de sızma testi veren firma sayısı artıyor. Ülke olarak milli teknoloji hamlesine geçmişken, siber güvenlik alanında ciddi çalışmalar yapıyorken, bu anlamda bilgi birikimine sahip uzmanlara, gerek özel sektörde gerek kamuda ciddi ihtiyaç var.”
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) öncülüğünde yürütülen siber güvenlik çalışmaları, sadece elektronik haberleşme sektörünü değil, sağlık, enerji ve finans gibi kritik birçok alanı da kapsıyor. Türkiye genelinde faaliyet gösteren Siber Olaylara Müdahale Ekipleri (SOME) sayesinde, siber saldırılara karşı hızlı ve etkili yanıt mekanizmaları geliştiriliyor. Şu anda bini aşkın SOME bünyesinde yaklaşık 3 bin kayıtlı siber güvenlik uzmanı aktif olarak görev yapıyor.
Ulusal siber savunmanın bel kemiğini nitelikli insan kaynağı oluştururken, BTK bu alandaki uzman açığını kapatmayı stratejik bir hedef olarak belirlemiş durumda. Bu kapsamda düzenlenen Siber Yıldız Yarışması, genç yetenekleri keşfetmeyi ve sektöre kazandırmayı amaçlıyor. Yarışmaya katılan başarılı isimler, BTK bünyesindeki USOM’da veya kamunun farklı siber güvenlik birimlerinde istihdam ediliyor.
Ayrıca, SOME’lere özel eğitim programları, USOM ile saha ekiplerinin koordinasyonunu artırmaya yönelik düzenli toplantılar ve özel sektöre yönelik bilgilendirme çalışmaları BTK’nin yürüttüğü faaliyetler arasında öne çıkıyor.
Sektörde işe alımlarda, adayların bu alana özel sertifikalara sahip olması büyük önem taşıyor. Bu doğrultuda Türk Standardları Enstitüsü (TSE), Beyaz Şapkalı Hacker Sızma Testi Uzmanı unvanı için eğitim ve sınav programları düzenliyor. Sertifikalı uzmanlar, kamu kurumları ve özel firmalar tarafından tercih ediliyor.
Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Daire Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye’nin siber güvenlik alanında 10 ila 15 bin arası uzmana ihtiyaç duyduğunu belirtti. Konuyla ilgili Anadolu Ajansı’na konuşan Yılmaz, beyaz şapkalı hackerların siber saldırılara karşı kurumları korumakla görevli iyi niyetli uzmanlar olduğunu vurguladı.
Yılmaz, bu uzmanların genellikle çalıştıkları kurumların dijital güvenliğini sağlamak, olası tehditleri öngörmek, saldırı girişimlerini tespit edip önlemek ve sistem açıklarını raporlamak gibi kritik görevler üstlendiğini aktardı.
TSE tarafından verilen beyaz şapkalı hacker eğitimlerinin, temel ve ileri seviye olmak üzere iki ayrı düzeyde sunulduğunu söyleyen Yılmaz, katılımcıların temel ağ ve yazılım bilgilerine sahip olması gerektiğinin altını çizdi. Eğitim içerikleri arasında; zafiyet tarama, parola saldırıları, ağ güvenliği, web uygulamaları testleri, tünelleme yöntemleri, sosyal mühendislik, antivirüs atlatma teknikleri gibi hem teorik hem uygulamalı konular yer alıyor.
Siber güvenliğin kamu ve özel sektörde giderek daha fazla önem kazandığını belirten Yılmaz, şunları söyledi:
“Kötü niyetli saldırganlar kurumların işleyişini sekteye uğratabilir, gizli verileri sızdırabilir ve ciddi maddi kayıplara neden olabilir. Bu tür tehditlere karşı beyaz şapkalı uzmanlar kurum içinde kritik görevler üstleniyor. Özel sektörde de siber güvenlik alanına duyulan ihtiyaç büyük. Türkiye olarak yerli teknoloji üretimine ağırlık verdiğimiz bu süreçte, bilgi birikimine sahip nitelikli uzmanlara hem kamuda hem özelde ciddi şekilde ihtiyaç var.”
Eğitimlerin sonunda yapılan sınavda başarı gösterenler, “Sızma Testi Uzmanı” sertifikası almaya hak kazanıyor. Yılmaz, 2014’ten bu yana düzenlenen 29 eğitim programına 423 kişinin katıldığını, bugüne kadar yapılan 10 sınavda ise 606 kişinin başarıyla sertifika aldığını ifade etti.
Gündemi Kaçırmayın Sanata Dahil Olun.
